zondag 20 november 2022

Geleerde voorouders: Isaac Johannesz Overney

Geleerde voorouders: Isaac Johannesz Overney (No 2.108)

Dit artikel is het tweede uit een serie over mijn voorouders die als geleerde of leraar actief zijn geweest en verbonden zijn met Leeuwarden.

Dit tweede artikel gaat over Isaac Overney. Hij is geboren in 1609. Hij is overleden in Oppenhuizen op 3 januari 1654. Hij is op 11 mei 1633 in Leeuwarden getrouwd met Aaltie Pieters de Falck. Hij is de zoon van predikant Johannes Nicolaas Overney. Hij studeerde met zijn broers Abraham en Jacob in Franeker in de jaren 1627 - 1631 en was, net als zijn twee broers, lid van de Leeuwarder studentenvereniging. (1)


Afb. 1 Album collegii studiosorum ex gymnasio Leovardiensi 

In 1628 kreeg hij samen met zijn twee broers een pensie (uitkering). Dit bedrag werd twee keer per jaar uitgekeerd, meestal op Jacobi (25 juli) en op Martini (11 november). In 1628 ontvingen de drie broers, Abraham, Isaac en Jacob Overneij gezamelijk een bedrag van 110 Caroli gulden.

Hij was dominee van 1632 tot 1639 in Suawoude. In 1639 is hij naar Oppenhuizen gegaan. Een dochter van Isaac, Berber, is op 27-jarige leeftijd in 1666 overleden. Een ander dochtertje met dezelfde naam is maar twee jaar geworden en is in 1636 in Suawoude begraven. Verder had hij nog een zoon genaamd Pieter Isaacs Overnei, geboren op 17 januari 1636, de bekende klokken- en kanongieter, dochter Barbecke Isaacs Overnei, Antie Isaacs Overnei, geboren in 1642, Engeltje Isaacs Ovenei, geboren in 1644, Abraham Isaacs Overnij, geboren in 1646 en Elscke Isacks Overnij, geboren in 1648 en overleden op 20 januari 1674.

Op 26 mei 1633 woonde hij in Leeuwarden. In 1649 woonde hij in Oppenhuizen. Hij  bezat er kennelijk een huis met een keuken, een schuur en twee molens, twee stallen en een hof wat getaxeerd werd op 1482 goudgulden. 

Geraadpleegde literatuur en bronnen:

(1) Isaac was een tijdgenoot van de wereldberoemde Pieter Stuyvesant, de laatste gouverneur van Nieuw-Nederland en medelid van de sociëteit van Leeuwarder studenten aan de Universiteit van Franeker. Er zijn in totaal 937 personen in de loop der tijden geregistreerd.

- http://www.walmar.nl/inscripties.asp

- Van Lieburg, F.A., Repertorium van Nederlandse hervormde predikanten tot 1816 (2 vols.), Dordrecht: F.A. van Lieburg (1996),  volume 1: 186

- http://images.tresoar.nl/wumkes/pdf/RomeinTA_NaamlijstPredikanten_2.pdf

- http://www.dominees.nl/search.php?srt=g&id=12567

- Engelsma, Jacobus, Volglyst van predikanten, wie, waar, wanneer zedert de gelukkige Hervorminge onder de Classis van Zevenwouden in dienst zijn geweest, p. 130

- https://www.walmar.nl/inscripties.asp, kerkbeker Suawoude, inscriptie 'I. Overnei 1639'

- Album collegii studiosorum ex gymnasio Leovardiensi (1626-1668): register

- Landschaps alumnen. Scholieren en Franeker studenten. Transcriptie van giften en pensiën gedaan door Gedeputeerde Staten van Friesland

- Zijlstra, S., Het geleerde Friesland, studenten ca. 1380 – 1650

- Laurman, M,, Naamlyst der eerw. heeren predikanten, dewelke zedert den tydt der Reformatie tot in den jare 1751 den H. Dienst des euangeliums zo binnen de Stad LEEUWARDEN als en platten Lande in de dorpen, behorende onder het Resort van de Eerw, classis van Leeuwarden, hebben waargenomen, 1751


vrijdag 18 november 2022

Echt of namaak?

Echt of namaak? Bijna alles wat van waarde is wordt geïmiteerd of zelfs vervalst. Waar moet je op letten als je iets aan wilt schaffen? Enkele tips. 

IVOOR


Afbeelding van een Drakenbal, ivoor

Dit is afkomstig van olifanten zowel de Aziatische als de Afrikaanse, mammoeten, nijlpaarden, walrussen en narwallen. Het wordt gebruikt voor biljartballen, muziekinstrumenten zoals toetsen van een piano, handvatten en ook wel kammen en siervoorwerpen. Ik beperk me tot olifantenivoor, omdat dat het meest voorkomt.

Namaak

Er zijn geen lijnen of patronen te herkennen ("Schreger lijnen")

Er zijn wel lijnen maar lopen overal parallel aan elkaar: het is synthetisch, bijvoorbeeld celluloid. Celluloid is in 1927 uitgevonden door de Celluloid Corporation, vroeger werd het Lumarith genoemd. Het is niet ontvlambaar. Als je het onder heet water houdt zal het naar azijn ruiken.

Dan heb je ook nog Ivorine (ook wel Frans ivoor genoemd), uitgevonden in 1868 door John Wesley Hyatt, Hoe herken je dat het Ivorine is? Het is ontvlambaar en het breekt vrij gemakkelijk. Het is gemaakt van katoenvezels en kamfer en verf.

Mammoettand is donkerder van kleur. Benen voorwerpen zijn te herkennen aan kleine zwarte puntjes en ook weer de afwezigheid van een nerf.

Echt

Er zijn patronen te herkennen, ruitvorm en lijnen nooit over het gehele oppervlak.

Legaal?

Pas op bij het kopen van ivoor. Je moet kunnen aantonen dat het legaal verkregen is. Antiek ivoor is uitgezonderd, maar dan moet het dateren van voor 3 maart 1947 (volgens artikel 2 council regulations EC NO338/97) en het moet voor die datum bewerkt zijn en er moeten bewijsstukken zijn dat het rechtmatig is verkregen, bijvoorbeeld door een erfenis. Onbewerkt ivoor mag na 19 januari 2023 niet meer verhandeld worden in Nederland.

Bronnen:

https://www.rvo.nl/onderwerpen/cites/cites-soort/ivoor#bewerkt%2C-onbewerkt%2C-antiek-of-pre-conventie-ivoor

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017XC0517(02)&from=LV


Geleerde voorouders: Pijter Robijns

Geleerde voorouders: Pijter Robijns

Dit artikel is het vijfde uit een serie over mijn voorouders die als geleerde, bijvoorbeeld dominee of leraar actief zijn geweest en verbonden zijn met Friesland.

Dit vijfde artikel gaat over Pijter Robijns, geboren in 1698 in Arum, overleden in Kubaard op 1 april 1753. Hij is de zoon van Robijn Pieters. Pijter is op 28 januari 1721 in Bolsward getrouwd met Ymkien Heerkes. Hij had een aantal kinderen: Sytske, geboren op 7 april 1725 te Oosterend; Baukjen, geboren op 22 juli 1723 te Oosterend.     

Op 6 november 1725 vertrok hij naar Kubaard en in februari 1727 was hij er schoolmeester en dorpsrechter. Hij was daarvoor waarnemend schoolmeester geweest in Arum van 1718 tot 1719. Hij was in 1723 chirurgijn in Oosterend. In datzelfde jaar had hij belijdenis gedaan voor de Hervormde Gemeente van Kubaard.


Afbeelding 1 Pagina uit het lidmatenboek Hervormde Gemeente Hennaard waaruit blijkt dat Pijter Robijns in 1723 Chirurgijn was

Op 20 januari 1743 hertrouwde hij te Kubaard met Trijntie Piers, weduwe van wijlen Jacob Pijters van Kubaard. Na haar dood, op 13 april 1749, hertrouwde hij met Doutjen Arjens van Lutkewierum. Pijter woonde toen nog steeds in Kubaard.

In 1747 en 1748 was hij schooldienaar te Waaxens. Zijn zoon Heerke Pieters Robijn volgde hem in 1749 op als schoolmeester.


Afbeelding 2  Pagina uit de autorisatieboeken van 10 april 1753 waaruit blijkt dat Pyter Robijns schoolmeester en dorpsrechter in Kubaard was

Geraadpleegde literatuur en bronnen:

- Lidmaatboek van de Hervormde Gemeente van Kubaard en Hennaard 

- Quotisatie kohieren inschrijving(Akte)datum: 1749, Hennaarderadeel

- http://www.mpaginae.nl/At/chirurgijnsvoorlnaamlijst.htm#R.

Het zesde strand

Het vergeten zesde strand Een paar jaar geleden ben ik met het gezin naar Bretagne geweest, op vakantie. Omdat we er toch dichtbij waren zij...