zondag 30 maart 2025

Hoe hoort het eigenlijk? Een gedekte tafel.

Hoe hoort het ook weer? Een gedekte tafel.

Iedereen weet wel dat de vorken aan de linkerkant van het bord horen, terwijl de messen en de lepels een plekje krijgen aan de rechterkant van het bord. Maar dan? 

De eerste stap is om het bestek zo neer te leggen dat je het van buiten naar binnen pakt. Voor meerdere gangen van belang, tenminste als je niet bang bent voor veel afwas...

Een onderbord is leuk, maar niet echt nodig. Je kunt er ook voor kiezen om voor elke gang een nieuw bord te geven. 

Het snijdend gedeelte van de messen moet naar binnen liggen. De holle kant van de vorken en lepels liggen naar boven. Dit heet "open dekken". Het bestek voor het dessert hoort boven het bord te liggen waarbij het lepeltje naar links wijst en het vorkje naar rechts. De glazen horen boven aan de rechterzijde boven de lepels en messen waarbij het linker glas voor water bestemd is. Schenk je meerdere soorten wijn, dan begin je ook van buiten naar binnen. 

Dan is er nog de mogelijkheid voor een klein broodbordje en een botermesje. Deze komen links boven de vorken. 

Het servet hoort eigenlijk op het bord. Maar kan er ook naast liggen.

Helemaal luxe wordt het als je tafelzilver gebruikt en kristallen glazen en een wit damast tafellaken. Nu maar hopen dat het laken wit blijft. Het tafellaken moet minimaal 15 cm overhangen. Een paar kandelaars zijn altijd leuk, maar het moet geen kermis worden. Voor een ronde tafel neem je twee kandelaars. Voor een grote langwerpige tafel kun je er vier nemen. Zelfs een grote tafel is al snel vol met vier gasten en zoveel bestek, borden etc. Voor elke gast moet je minimaal 50 cm inruimen. De borden moeten niet helemaal aan de rand van de tafel staan, maar minimaal een vingerdikte van de kant. als je ze hebt kun je ook nog glazen bestekleggers gebruiken. Kans is dan iets groter dat je witte tafellaken wit blijft. Geef je echter bij iedere gang nieuw bestek dan hebben die bestekleggers weinig toegevoegde waarde.

Nu kun je natuurlijk helemaal uit je dak gaan door ook een apart viscouvert aan te schaffen en een vingerkommetje met lauw water is dan ook leuk, maar die worden pas op tafel gezet als het nodig is. Als er toch nog ruimte is dan kun je er voor kiezen om een goed gevulde fruitschaal in het midden neer te zetten.

Verder heb je natuurlijk een zilveren tafelschuier nodig om de broodkruimels op te vegen. En dan zijn er nog de peper en zoutvaasjes, zilveren houder voor het maggi flesje en een zilveren mosterd bakje met bijpassend zilveren mosterdlepeltje en ook zilveren servetringen mogen dan niet ontbreken. 

Aan de andere kant: lekker belangrijk, doe gewoon wat je leuk vindt. Maar het blijft een feit: een mooi gedekte tafel geeft wel wat extra sfeer.


 

Afbeelding Voorbeeld van een gedekte tafel. Alle voorwerpen zijn te koop bij de Firma P. Gerbenzon & Zn.

zondag 23 maart 2025

Wat is Famille Verte?

Famille Verte

Famille verte is de aanduiding van Chinees porselein waarvan de dominante kleur groen is. De term is bedacht door Albert Jacquemart rond 1862. Naast famille verte heb je famille rose en famille noire en het vrij zeldzame famille jaune. Famille verte werd voornamelijk tijdens de Kangxi periode (1662 - 1722) geproduceerd. Famille rose was voornamelijk populair in de achttiende en negentiende eeuw. Het werd in China vooral voor de exportmarkt gemaakt. Het is boven het glazuur aangebracht. Ook andere kleuren worden gebruikt, maar zoals gezegd is groen de overheersende kleur. Aan het einde van de negentiende eeuw werd groen weer populairder en meer gebruikt. Hieronder staan een aantal voorbeelden van die periode.

Famille verte is dus een handels- of verzamelaarsterm die voor Chinees porselein gebruikt wordt. De gebruikte decoraties zijn meestal dezelfde als die op blauwwit porselein gebruikt wordt. Maar toch is er wel een onderscheid: de decoraties bestaan vaak uit bloemen, dieren (voornamelijk vogels) en landschappen of tuinen met oog voor detail.


Afbeelding 1 Famille verte zeskantig schoteltje op voet, negentiende eeuw, 10,5 cm lang






Afbeelding 2 Famille verte schoteltje, negentiende eeuw, doorsnee 14 cm



Afbeelding 3 Famille verte vaas, 1880, hoogte 21 cm

zondag 16 maart 2025

Echt of namaak? Delfts aardewerk van de Porceleyne Klaauw

Echt of namaak? Delfts aardewerk van de Porceleyne Klaauw

Echt of namaak? Bijna alles wat van waarde is wordt geïmiteerd of zelfs vervalst. Waar moet je op letten als je iets aan wilt schaffen? Enkele tips. 

In de 19de eeuw ontstaat een financiële prikkel om recenter gemaakt aardewerk te verkopen als antiek. In die zin is er niets nieuws onder de zon. Het schijnt zo te zijn dat meer dan 10% van alle kunst  en antiek die in musea staat of hangt vals is. Dus als experts er al in trappen is de doorsnee consument dan niet kansloos? Ja, maar ik heb er een certificaat bij gekregen! Van wie? Van de verkoper? Dus wij van WC-eend ... Wie kunst vervalst draait zijn hand ook niet om voor een "certificaat van echtheid".

Delfts aardewerk, soms zelfs voorzien van valse Delftse fabrieksmerken werd ook buiten Nederland geproduceerd. Een voorbeeld is de Noord-Franse fabrikant Geo Martel. Een ander voorbeeld is voorbeeld is Edmé Samson  uit Parijs. Maar ook in Engeland, Portugal en Duitsland werd Delfts aardewerk nagemaakt. "Delfts aardewerk" of "delftware" is ook geen beschermde naam en iedereen mag het produceren.

Echtheidskenmerken: 

Dus, een merk, in dit geval een klauw aan de onderzijde van een aardewerk bord, zegt nog niet zo veel. Ook niet als er eventueel nog een jaarcode of de voorletters van de schilder bij zouden staan. Je zult ook moeten kijken naar het materiaal en de gebruikte technieken en de decoraties. Wat ook helpt is een soort van C.V. van het bord. Soms weet de verkoper te vertellen waar het bord vandaan komt en wie de vorige eigenaren zijn geweest.

Het bord moet stevig en zwaar aanvoelen en het moet een heldere klank geven als je er tegen aan tikt. Het aardewerk vertoont een gele of rode scherf, al naar gelang de klei kalk- of ijzerhoudend was. Het bord moet glanzen vanwege het gebruikte loodglazuur. Het is handbeschilderd en de decoraties zijn meestal floraal van aard geïnspireerd op Chinese motieven. De gebruikte blauwe kleur is aan de donkere kant.

Koop het liefst bij een bekend en al langer bestaand adres. Als de prijs te mooi is om waar te zijn, dan is het ook inderdaad te mooi om waar te kunnen zijn. Een koopje is meestal een indicatie dat het niet echt is. Zeker als er dan ook nog een vorm van tijdsdruk op zit: er zijn meer kapers op de kust, dus u moet snel zijn...

Ga naar musea en kijk en vergelijk. Helaas zijn er ook musea die soms ergens zijn ingetrapt, maar de betere keramiekmusea hebben genoeg kennis om echt van vals te onderscheiden.

De Porceleyne Claeuw produceerde van 1661 tot 1840 en zat aan de Koornmarkt (oostzijde) in Delft. Het waas een plateelbakkerij in Delft en tot 1705 eigendom van de gezusters Cornelia, Maria en Elisabeth van Schoonhoven. In 1740 wordt de plateelbakkerij door Dirk van Dijk gekocht en omstreeks  1759 is Cornelis van Dijk eigenaar. In 1763 gaat het bedrijf over aan Lambertus Sanderus, die in 1806 75 procent van zijn aandelen verkoopt, waarna zijn erfgenamen in 1882 de resterende aandelen van de hand doen. In 1840 wordt De Porceleyne Claeuw opgeheven. Als plateelschilder zijn werkzaam geweest Cornelis van Schagen en Hendrik Knijff. De grote bloeitijd van de plateelbakkerij valt is in de achttiende eeuw. Bekend zijn vooral de zogenaamde pauwenborden van Sanderus, die. hoewel vrij grof geschilderd, smaakvol en decoratief zijn. 

Merken: tot l764 diverse uitvoeringen van een klauw, soms met de letters cvs (kunnen zowel initialen zijn van de eigenares Cornelia van Schoonhoven als die van de plateelschilder Cornelis van Schagen ). In 1764 deponeert Lambertus Sanderus een fabrieksmerk: een gestileerde klauw, soms met toevoeging van de initialen L.S.


Afbeelding 1 Een mooie grote schotel met floraal decor van de Delftse Plateelbakkerij 'De Klaauw' waarschijnlijk gemaakt rond 1780-1800, wat te zien is aan de donkerblauwe kleuren en de vlot geschilderde uitwerking met een wat grover penseel. Er is gebruik gemaakt van een bekend "chinoiseriethema", dat wil zeggen dat er een afbeelding is van verschillende bloemen en insecten. Op de rand zit een herhalend floraal motief. De schotel heeft een diameter van 34,5 cm. en is aan de achterzijde gemerkt met het figuratieve klauwtje. Aan de rand zijn rondom wat glazuurchips zichtbaar, wat normaal en gebruikelijk is voor een aardewerken schotel van deze leeftijd. Verder is de schotel in prima staat (zie www.gerbenzon.com)



Afbeelding 2 Merkteken De Klauw

Verder lezen:

- Delfts Aardewerk, Jonkvrouwe Dr C. H. de Jonge (Rotterdam, Den Haag 1965)

maandag 3 maart 2025

A Lowestoft cup and saucer and a Lowestoft teapot

Lowestoft Porcelain

The Lowestoft Porcelain Factory was a soft-paste porcelain factory on Crown Street in Lowestoft, England and was active from 1757 to approximately 1802.  It mostly produced  teapots, and jugs,  

It was also relatively small, with a maximum workforce of 70. Nonetheless, it survived longer than the average English factory, perhaps because it had less competition in the local market. 

During the early period (1757 - 1761) wares decorated with Chinese-inspired scenes in underglaze blue were produced. This type of decoration continued to form the majority of production throughout the life of the factory but scenes were gradually simplified. Overglaze colours in enamel were used from about 1768, generally in white and blue or in a polychrome that utilizes a bright brick red. After 1770 transfer printing was used. 

The start of the factory is somewhat unclear. Robert Browne was the manager, with other partners, of which Philip Walker was the most senior. Two other partners, Obed Aldred and John Richman were probably "non-executives", who provided capital. 

By 1770 the company name was "Robert Browne and Company". When Robert Browne died in 1771 he was succeeded as manager by his son of the same name, who introduced, or increased the amount of, polychrome overglaze enamelling. 

Lowestoft has no factory mark of its own, though the inscribed documentary pieces and "trifles" can be useful for identification.



A Lowestoft teapot, late 18th century, dimensions: height 13 cm; diameter 12 cm. € 418,00


A Lowestoft cup and saucer, late 18th century, dimensions: diameter saucer 13 cm. € 170,00

For more information:

Go to the webshop: www.gerbenzon.com



Jan Minnes Sandstra (No 80)

Jan Minnes Sandstra (No 88) Jan Minnes is geboren op 13 augustus 1762 in Oosterlittens. In 1811 heeft Jan Minnes de naam Sandstra aangenomen...