Vrijheid.

 Wat kost de vrijheid eigenlijk?

Afbeelding  van een bedrukt blauw bord "Herrijzend Nederland naar Vrede en Welvaart", Société Céramique Maastricht Holland. 

Dit bord is gemaakt door aardewerkfabriek Société Céramique Maastricht Holland ter herinnering aan het einde van de tweede wereldoorlog en staat vol van symboliek. Het is onderdeel van de collectie van het Rijksmuseum maar is ook te vinden op zolders en op Brocante markten en bij de Firma P. Gerbenzon & Zonen. 

De doorsnee is 23,2 cm, de hoogte 3,3 cm, Met twee gaatjes aan de achterzijde om het op te hangen. In het midden is een heraut afgebeeld die een vlag met een hakenkruis vertrapt. Op de achtergrond een stad en een opgaande zon. Dit bord kost een paar tientjes, al naar gelang de kwaliteit. Maar de vrijheid zelf heeft veel meer gekost. Daarom is het zo jammer dat velen het als vanzelfsprekend zien en het schijnbaar niet meer willen verdedigen. Misschien een ouderwets aandoende afbeelding, maar het onderwerp blijft actueel.

Een bijzonder bord: Leeuwarden door Canadeezen bevrijd.

Afbeelding 1 "Leeuwarden door Canadeezen bevrijd. Hulde aan de N.B.S. 15 april 1945" (Gerbenzon)

De bevrijding van Leeuwarden

Begin april 1945 werd duidelijk dat de Duitse weerstand in het noorden van Nederland beperkt was. ​Op 12 april bliezen de Duitsers het vliegveld van Leeuwarden op. En vanaf 14 april verlieten zij de stad. De stad Leeuwarden werd verder niet door de Duitsers verdedigd. Het Old Burger Weeshuis aan het Zaailand dat onderdak had geboden aan verschillende Duitse instanties werd door de terugtrekkende Duitsers in brand gestoken. ​Een poging om de telefooncentrale op te blazen mislukte echter. In de vroege ochtend van 15 april ging het verzet de straat op om belangrijke punten te bezetten en achtergebleven Duitsers en collaborateurs gevangen te nemen.

Afbeelding 2 Intocht van de Canadezen in Leeuwarden (HCL)

Op 15 april, vlak voor de middag, reed een patrouille van de Royal Canadian Dragoons over de Groningerstraatweg de stad binnen. Kort daarna volgde de rest van hun Squadron. Commandant Lieutenant Colonel Landell vestigde het Regimental Headquarters in Hotel De Doelen. De Dragoons kregen versterking van het 7th Reconnaissance Regiment Duke of York´s Royal Canadian Hussars en van de infanterie van de North Nova Scotia Highlanders. Op 16 april werden bovendien nog eens grote delen van de 3rd Canadian Infantry Division in de Friese hoofdstad verwelkomd. 

De Dragoons hebben een grote bijdrage geleverd aan de bevrijding van Friesland. De band die toen tussen Leeuwarden en de Royal Canadian Dragoons ontstond is er altijd gebleven. 

Herinneringsbord

"Leeuwarden door Canadeezen bevrijd. Hulde aan de N.B.S. 15 april 1945”. Naast deze tekst staat een afbeelding van een leeuw. Een vaak gebruikt symbool uit de tijd van de Duitse bezetting en bevrijding. De afkorting N.B.S. verwijst naar de verzetsmensen die aangesloten waren bij de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten die actief bijdroegen aan de bevrijding. Na de oorlog, maar ook al tijdens de oorlog, werd er van alles gemaakt om de verzetsgeest levend te houden maar ook, vooral na de oorlog, om iets te verdienen. 

Er zijn veel wandborden, bewerkte granaathulzen, zilveren theelepeltjes gemaakt van muntjes met de koningin erop, tegels, boekensteunen en andere zaken gemaakt. Dit bord is te zien in het Verzetsmuseum Leeuwarden, maar het bord is ook te koop via www.gerbenzon.com.