In dienst van stad en staat: Pieter Amiabel (No 34)

In dienst van stad en staat: Pieter Amiabel (No 34)

Dit artikel is het vijfentwintigste uit een serie over burgers die zich inzetten voor militaire taken en gaat over de dienstplicht, schutterijen en het reguliere leger. De discussie over de dienstplicht is nu weliswaar minder, maar nooit helemaal weg geweest en gezien het personeelstekort in het leger ook nu actueel. Het is nuttig om dit fenomeen in historisch perspectief te plaatsen. Sommigen hebben de dienstplicht ondergaan maar er zijn ook mensen vrijwillig het leger ingegaan, waarbij "het leger" een rekbaar begrip is. Ook milities, schutterijen en andere paramilitaire organisaties komen aan de orde. Met de beschrijving van de lotgevallen van deze mannen zie je tegelijkertijd een verschuiving van de loyaliteit jegens de stad naar loyaliteit jegens de staat.

Pieter Amiabel is geboren op 29 december 1802. Zijn vader heette Nicolaas Amiabel (No 68) en zijn moeder Eke Beerends Rooswinkel. Overigens wordt zijn naam ook wel als Amiable en Amyabel gespeld.  Hij is getrouwd met Hiske Pieters Postma op 29 juni 1834. Hiske kwam uit Oldeboorn. Beide zijn Nederlands Hervormd. Op dat moment diende hij bij de achtste afdeling infanterie en had toestemming van zijn commandant nodig. Deze kreeg hij ook.

Ze woonden in wijk K. Huis 323, Achter de Groene Kan. Dat heet nu de Noorderplantage in Leeuwarden.

Afbeelding 1 Wijk K. Nummer 322 zal in de buurt van de Noorderweg zijn geweest.

Afbeelding 2 Uittreksel uit de burgerlijke stand van Leeuwarden voor Pieter Amiabel

Afbeelding 3 Toestemming van de commandant van de 8ste afdeling infanterie om te trouwen

Afbeelding 4 Bewijs dat hij heeft voldaan aan de militieplicht

Bij het bewijs dat er voldaan is aan de militieplicht zit meestal ook een signalement. Hij had lotnummer 126 en had vijf jaar gediend. Het signalement (slechts deel leesbaar) van Pieter luidt:

Lengte 1 El 650 St. (1 El zes palmen, 2 duimen)

Aangezicht: Ovaal

Voorhoofd: Klein

Oogen: Blaauw

Neus: Groot

Kin: Idem

Haar: Bruin

Wenkbrauwen: Bruin

In het stamboek staat echter ook zijn signalement en daar staat het duidelijker. Op 10 maart 1826 (dus na 5 jaar) is hij op paspoort gegaan, zoals dat heet.

Afbeelding 5 Naamlijst met de vermelding Amiabel, P. in 1821

Afbeelding 6 Vermelding in het stamboek van het 8ste regiment der Infanterie

Afbeelding 7 De handtekening van Pieter Amiabel

Fuselier

Op 3 mei 1826 werd hij fuselier. In de 19e eeuw, tijdens de Belgische Opstand en de Tiendaagse Veldtocht, was de fuselier de basisrang binnen infanterieregimenten.

Fuseliers werden getraind in het hanteren van hun vuurwapen en het uitvoeren van mars- en gevechtsformaties. In tegenstelling tot gespecialiseerde eenheden zoals grenadiers (die vaak zwaardere wapens hanteerden) waren fuseliers meestal de standaardstrijdkrachten binnen een bataljon. Hun rol was essentieel bij het vormen van linies en bij vuurgevechten.

Of het beviel hem erg goed in het leger of hij werd door financiële motieven gedreven om plaatsvervanger te worden voor nog eens 5 jaar. Een indicatie dat hij waarschijnlijk vanwege het geld in het leger bleef en niet zozeer omdat het zijn roeping was valt op te maken uit het feit dat hij op 15 december 1827 provoost arrest kreeg terwijl hij verlofganger was. Kennelijk had hij zich misdragen en kreeg hij daarvoor een straf opgelegd. Toch had hij de plaats ingenomen van iemand met het lot 5 uit Ferwerd, lichting 1826. Vanaf 3 mei 1826 nam hij de plaats in voor een landbouwer genaamd Jan Foppes van der Meij uit Ferwerd. Dus 10 maart 1826 was hij met paspoort gegaan en 3 mei 1826 begon hij aan een nieuwe ronde. Op 22 mei 1829 ondertekende hij bij de notaris een overeenkomst tot plaatsvervanging met betrekking tot de betaling van een bedrag van 250 gulden, waarvan 50 gulden ineens en 200 gulden later betaald werd. In die tijd was dat een gebruikelijke gang van zaken, later werd dat verboden. In mei 1829 was hij met groot verlof bij de depot compagnie van de achtste afdeling infanterie en zat in garnizoen in Groningen. Op 20 april 1826 was de basis hiervoor al gelegd met een akte betreffende nummerverwisseling. Ook daarin staat zijn signalement. Voor 300 gulden wisselde hij van nummer met Jan Foppes van der Meij. Kennelijk moest de betaling toch anders geregeld worden want in 1829 werd een en ander nogmaals bij de notaris vastgelegd.

Afbeelding 8 Contract van plaatsvervanging (nummerwisseling) getekend op 26 april 1826

Afbeelding 9 Contract van plaatsvervanging 26 april 1826 pagina 2

Afbeelding 10 Overeenkomst van plaatsvervanging van 22 mei 1829

Afbeelding 11 Overeenkomst van plaatsvervanging van 22 mei 1829, pagina 2

Belgische opstand

Volgens het stamboek ging hij bij het mobiele leger ter gelegenheid van de opstand in België in 1831.

Op 11 augustus 1831 raakte Pieter gewond "door een gemeenschap"' in de linkerarm bij Leuven. In 1832 en 1833 was hij in Maastricht.

De slag bij Leuven op 12 augustus 1831 vond plaats tijdens de Tiendaagse Veldtocht, die werd uitgevoerd door het Nederlandse leger tegen de Belgische opstandelingen. De strijd was onderdeel van een poging van het Koninkrijk der Nederlanden om de Belgische onafhankelijkheid te onderdrukken, na de Belgische Revolutie van 1830.

De slag zelf was relatief kort en intens. Het Nederlandse leger, onder leiding van generaal Chassé, trok naar Leuven, dat op dat moment onder controle stond van de Belgen. De Belgische verdediging, bestaande uit zowel reguliere troepen als burgerwachten, was goed georganiseerd. Ondanks de zware strijd wisten de Nederlandse troepen Leuven in te nemen. Naar schatting vielen er 600 doden en gewonden aan Belgische zijde en ongeveer 150 doden en gewonden aan Nederlandse zijde. Pieter was dus een van de gewonden.

Gewond

Naar alle waarschijnlijkheid is Pieter gewond geraakt toen de voorhoede in gevecht kwam in het dorp Bautersem, vlak bij Leuven, op 11 augustus. Een tijdgenoot die in de buurt was doet verslag:

"Des morgens ontwaarden wij dat het meest wagens met geblesseerden waren geweest, zo dat wij wel konden nagaan dat de onze, hoewel de overwinning behaald, veel geleden hadden. Dit gevecht had in de nabijheid van het dorp Bautersem plaats gehad, waarbij de 1ste Brigade onzer Divisie tegenwoordig was. Den vijand, die in den beginne zeer hardnekkig gevochten had, was eindelijk met het vallen van de avond, naar het verlies van veel doden, geretireerd en de onze aldaar post gevat. De Colonel Valkenburg van het Korps vrijwillige Groninger Jagers sneuvelde aldaar. Genoemde Colonel, die geen vrees kende of gevaren zag, begaf zich volgens zeggen dezer Jagers te ver voor de Kolonne, daar zijn pligt hem niet riep, uit. Eniege Belgen, die zich in en achter een aldaar aanwezig huis verborgen hadden, branden nu ineens op hem los. Den Colonol trof een schot in het hoofd, dien ten gevolge hij van zijn paard viel, en werd ten prooi van den ontaarden vijand die hem volgens hun zeggen allerijselijkst mishandeld hadden."

Afbeelding 12 Slag bij Bautersem in de avond op 11 augustus 1831

De 1e Brigade moest op die dag in totaal 19 doden, 113 gewonden en 30 vermisten incasseren. Op deze zelfde plaats werd, een dag later op 12 augustus, het paard onder de kroonprins, de latere koning Willem II vandaan geschoten. 

Deze slag vormde een belangrijk deel van de grotere militaire campagne, die echter werd stopgezet door internationale druk, vooral van Frankrijk, die het ingrijpen van Nederland in België veroordeelde.

Het conflict eindigde kort daarna met de ondertekening van een wapenstilstand op 12 augustus 1831, waarmee de Tiendaagse Veldtocht tot een einde kwam. Het werd gevolgd door een compromis, waarbij de Belgische onafhankelijkheid uiteindelijk erkend werd in 1839.

Afbeelding 13 Slag bij Leuven 12 augustus 1831 

In een plaatselijke krant, de Noord-Brabander van 30 augustus 1831 worden de gesneuvelden en gewonden opgegeven. Fuselier Amiabel van de achtste afdeling infanterie is er een van. De achtste afdeling infanterie had 10 gesneuvelden te betreuren en 65 gewonden en 1 vermiste.

De achtste afdeling stond vanaf januari 1831 onder bevel van kolonel V. baron van Quadt, Het eerste bataljon werd geleid door majoor F. van Rheins, het tweede door majoor T.G. Arendsma, het derde door luitenant-kolonel J. van Hulst en het reserve bataljon door luitenant-kolonel Cox Sprengler.

Ten behoeve van de gewonden werd er een beroep op de burgers gedaan om verbandmiddelen te doneren; daarin werd ruimschoots voorzien, wat echter ook een indicatie was dat het Nederlandse leger slecht voorbereid was op deze gewondenstroom.

Afbeelding 14 Vermelding in de Noord-Brabander van 30 augustus 1831 dat fuselier Amiabel tot de gekwetsten behoort

Hij had de pech dat de stand van de gezondheidszorg in 1831 niet goed was. Er was een veldhospitaal bij het hoofdkwartier in Tienen en vandaar kon hij in een kar met zachte matras over hobbelige zandweggetjes vervoerd worden naar een hospitaal dat tot 15 uur van het front af lag. Maximaal kon zo 30 km afgelegd worden per dag wat betekende dat je zomaar drie dagen naar Den Bosch onderweg kon zijn. Want er was wel een hospitaal in Eindhoven, maar dat kon slechts 80 tot 100 man opvangen, terwijl alleen al van 7 tot en met 9 augustus 1831 ruim 150 wagens met zieken en gewonden de aankwamen. De meesten van hen werden daarom doorgevoerd naar het Groot Ziekengasthuis te Den Bosch. Een deel van de gewonden en zieken werd, na uitgerust op een bos stro en een aderlating te hebben "genoten", vandaaruit verder het land in vervoerd, bijvoorbeeld naar Delft en Gorinchem.

Dit gebeurde bij voorkeur via het water, uit zowel medische als financiële overwegingen. Soms

verliep dat per stoomboot, soms per vanaf de wal door paard of mens voortgetrokken trekschuit. Om onnodige kosten te voorkomen bleven alleen de zwaar zieken en gewonden (de ‘onvervoerbaren’) alsmede de bijna herstelden in Den Bosch. Daar werd op 21 augustus een piek bereikt met 864 patiënten. Het kwam voor dat er patiënten op de gang gelegd werden of dat er twee in een bed lagen.

De ziekenbroeders waren gerekruteerd onder bedelaars in Den Bosch, welke het niet zo nauw namen met hygiëne en vervolgens zelf ook ziek werden. Het eten was in tegenstelling tot de zorg wel redelijk goed: in de ochtend brod met thee en in de middag soep met vlees en rijs of aardappelen met groente.

Hoe dan ook, Pieter heeft het overleefd.

Op 15 november 1835 is hij weer met paspoort gegaan. Dat betekent dat toen hij trouwde hij inderdaad nog in het leger zat.

Afbeelding 15 Naamlijst met de vermelding Amiabel, Pieter, in 1826

Afbeelding 16 Vermelding in het stamboek in 1826

Interessant is om te kijken of het signalement nog het zelfde is en dat is zo, behalve dat zijn haar inmiddels lichtbruin is geworden.

Het metalen kruis

Pieter heeft net als Gerben Gerbenzon, een andere voorvader, het ijzeren kruis gekregen. Dat staat ook in het stamboek: "Metal Kruis 5 april 1832." 

Afbeelding 17 Het Metalen Kruis

Afbeelding 18 Aankondiging in de Utrechtse courant van 9 maart 1832 van de uitreiking van de metalen kruizen

Pieter heeft het metalen kruis dus kennelijk op 5 april 1832 ontvangen. Toch kwam er nog een dagorder om een en ander nog een feestelijk te benadrukken, en wel op 29 augustus 1832 ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van de koning. Degene die het kruis nog niet hadden ontvangen en er recht op hadden kregen hem alsnog.

Afbeelding 19 Dagorder met betrekking tot uitreiking van het metalen kruis te Maastricht

Afbeelding 20 Pagina 2 van de dagorder met bwtrekking tot uitreiking van het metalen kruis

Afbeelding 21 Pagina uit het register metalen kruizen en bronzen medailles van de achtste afdeling met de vermelding "tiendaagse veldtocht" achter de naam van Piet Amiabel. Het boek is ondertekend op 21 november 1831 door luitenant kolonel J Hulst

De vraag is of hij ook lid is geweest van de vereniging Trouw aan Koning en Vaderland. Deze had als primaire doelstelling om de veteranen die in de korte strijd met België waren ingezet, materieel te ondersteunen. Ook hun nabestaanden konden een beroep doen op de vereniging.

Maastricht

Zoals gezegd zat hij in de jaren 1832 en 1833 in Maastricht. Dat was tijdens de blokkade van Maastricht van 1830-33, ook wel de Maastrichtse belegstaat genoemd. Het was een ruim drie jaar durende militaire blokkade van de op dat moment Nederlandse vestingstad Maastricht en het dorp Sint Pieter door het Maasleger van het Belgische Voorlopig Bewind. De blokkade, een gevolg van de Belgische Revolutie, begon in oktober 1830, werd in de loop van 1832 enigszins versoepeld en werd in november 1833 grotendeels opgeheven (Verdrag van Zonhoven). In 1838 trokken de Belgische troepen zich uit Nederlands-Limburg terug, waarmee de blokkade van Maastricht feitelijk was opgeheven. Officieel eindigde de belegstaat pas na het ondertekenen door beide partijen van het Traktaat van Londen op 19 april 1839. Maastricht was al vanaf de 16e eeuw een belangrijke vestingstad en zou dat tot 1867 blijven. De stad stond onder bevel van Bernardus Johannes Cornelis Dibbets, die sinds 1829 commandant van de vierde landmachtdivisie was.

Afbeelding 22 Portret van  Bernardus Johannes Cornelis Dibbets, bevelhebber van de vestingstad Maastricht.

Aan het begin van de Belgische onlusten was er een garnizoen van 2300 man, wat geschat een derde was van wat nodig was voor de verdediging van de stad, waarvan een gedeelte als onbetrouwbaar (want zuiderling) werd beschouwd. In oktober 1830 kondigt Dibbets de staat van beleg af. In het voorjaar van 1831 werden de garnizoenstroepen vervangen door noorderlingen, die vanaf Breda komen. Echter op 10 september was de achtste afdeling al naar Maastricht gestuurd. Een dag ervoor was de zevende afdeling aangekomen. De infanterie werd bij de burgers ingekwartierd. Er waren vanaf toen 6.000 man gelegerd in het stadje dat toen 20.000 inwoners had. Een van hen was dus Pieter Amiabel. In Maastricht is Dibbets nooit populair geworden. Hij werd door een groot aantal Limburgers toch gezien als bezetter.

Op 14 februari 1846 deed Pieter belijdenis bij dominee Leendert Proes bij de Nederlands Hervormde kerk in Leeuwarden. Dominee Proes kwam in 1837 naar Leeuwarden. Hieruit valt af te lijden dat hij naar de Westerkerk in de Bagijnestraat ging.

Afbeelding 23 Pagina uit het lidmaatregister van de Nederlands hervormde kerk in Leeuwarden

Afbeelding 24 Westerkerk in de Bagijnestraat in Leeuwarden

Afbweelding 25 Dominee Leendert Proes

Kinderrijk gezin

Pieter en zijn vrouw hadden een zoon, Hendrik Amiabel, geboren op 12 april 1846, overleden op 42-jarige leeftijd. Hij had als beroep tabakskerver. Ook Hendrik ging in de militie, vanaf 5 mei 1866. Hij zat bij het zevende regiment infanterie tot 4 mei 1871.

Daarnaast was er een dochter, Elisabeth Amiabel, geboren op 6 maart 1835 en getrouwd met Johannes Elsertus Gerbenzon. 

Verder was er Eke Amiabel, geboren op 4 december 1838, slechts 10 maanden oud geworden; nog een Eke Amiabel, geboren op 18 juni 1841. zij is getrouwd met Jan Lerk en woonde enige tijd in Franeker.

Anna Amiabel, geboren 8 februari 1844, overleden 11 maanden na haar geboorte.

Nicolaas Amiabel, geboren 1 september 1836. Hij was eerst schoenmaker, later is hij pakhuisknecht geworden.

Douwe Amiabel, geboren op 21 maart 1862 is slechts 6 weken oud geworden; nog een Douwe Amiabel, geboren 4 november 1857. Hij kreeg vrijstelling voor de militie wegens broederdienst; 

Pieter Amiabel, overleden op 2-jarige leeftijd en nog een zoon, Pieter Amiabel welke op 5 jarige leeftijd overleden is. 

Dus veel kinderen waarvan er ook veel vroegtijdig overleden.

Hiske Pieters Postma is op 22 januari 1890 op 76-jarige leeftijd overleden. Pieter Amiabel is overleden op 25 oktober 1877 om negen uur 's morgens. Hij is 74 jaar geworden.

Afbeelding 26 Neerslag van het overlijden van Pieter Amiabel in het overlijdensregister

Nicolaas Amiabel (broer)

Pieter had nog een broer, Nicolaas Amiabel. En ook hij heeft aan de Tiendaagse Veldtocht meegedaan. 

Hij is op 12 november 1808 geboren en is dus 6 jaar jonger dan Pieter. Ook van hem hebben we een signalement:

Lengte 1 El 1 El z7 palmen, 2 duimen)

Aangezicht: Ovaal

Voorhoofd: Rond

Oogen: Blaauw

Neus: Ordinair

Kin: Rond

Haar: Lichtbruin

Wenkbrauwen: Lichtbruin

Nicolaas was getrouwd met Eeke Beerends. Hij is op 31 oktober 1830 vrijwillig in dienst gegaan als kanonnier tweede klasse zonder handgeld te krijgen bij het Bataljon Vrijwillige Artilleristen. Op 6 maart 1831 tekende hij bij voor zes jaar met een handgeld van 6 gulden. Op 1 februari 1837 is hij met paspoort gegaan. Het Bataljon Vrijwillige Artilleristen was een voortzetting van het in 1814 opgerichte bataljon Artillerie Nationale Militie no 1.

Tijdens de Belgische opstand zat hij in de vesting Gorkum. De vesting Gorinchem had sinds 1830 een binding met de artillerie, want toen werd te Gorinchem het Bataljon Vrijwillige Artilleristen opgericht, wat zou moeten gaan bestaan uit 8 compagnieën.

Afbeelding 27 De vesting Gorkum

Afbeelding 23 Soldaten in uniform van het bataljon Vrijwillige Artilleristen

In de stad zaten in 1831 113 officieren en 6482 onderofficieren en manschappen ingekwartierd. Dit op een inwoneraantal van 6500 zal een grote impact hebben gehad op het stadje. Daarna, in 1832 zat hij n een andere vesting en tenslotte in 1834 in Breda.

Nicolaas is op 14 oktober 1838 in het huwelijk getreden met Maria Snijdelaar. 

Afbeelding 28 Pagina uit het trouwregister waarin onder anderestaat dat er toestemming voor het huwelijk is van de commandant

Afbeelding 29 Tweede pagina uit het trouwregister met de handtekeningen

Hij was toen timmerman. Hij diende op dat moment als korporaal bij het eerste bataljon van de eerste afdeling mobiele Vriesche schutterij, tevens had hij de toestemming van de commandant van het korps waar hij diende, terwijl hij met onbepaald verlof was, en een geldig certificaat van de militie. Dat certificaat laat zien dat hij vrijgesteld was wegens broederdienst. Maar doordat hij dus als vrijwilliger tijdens de Belgische opstand het leger in is gegaan is hij later bij de Schutterij gekomen. Bij de toestemming van de commandant staat duidelijk dat de vrouw haar man niet mag volgen als hij elders geplaatst wordt.

Afbeelding 30 Handtekening van Nicolaas Amiabel

Afbeelding 31 Uittreksel van de burgerlijke stand van Nicolaas Amiabel d.d. 27 september 1838

Afbeelding 32 Certificaat waarin staat dat hij vanwege broederdienst is vrijgesteld van de militiedienst

Afbeelding 33 Naamlijst met vermelding van Nicolaas Amiabel

Afbeelding 34 Voorkant stamboek Vrijwillige artilleristen

Afbeelding 35 Stamboek met de vermelding van Nicolaas Amiabel Bataljon Vrijwillige Artilleristen

Afbeelding 36 Toestemming van de Commandant eerste bataljon eerste afdeling Vriesche Schutterij

Nicolaas is 20 december 1876 overleden. Ook Nicolaas heeft het metalen kruis gekregen.

Literatuur en bronnen:

- Geboorteregister 1846, archiefnummer 1002, Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941 - Historisch Centrum Leeuwarden, inventarisnummer 3395, aktenummer 0245 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1846

- Huwelijksregister 1834, archiefnummer 1002, Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941 - Historisch Centrum Leeuwarden, inventarisnummer 3559C, aktenummer 0130 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1834

- Overlijdensregister 1877, archiefnummer 1002, Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941 - Historisch Centrum Leeuwarden, inventarisnummer 3763, aktenummer 0587 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1877

- Straatnaamgeving-Dolk.pdf    

- https://www.mpaginae.nl/TFeL/Lwd41tm67.htm

- Bevolkingsregister 1848 - 1859, archiefnummer 1002, Bevolkingsregister 1848 - 1859, inventarisnummer 4599, blad 466 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1848-1859

- 2.13.09 Inventaris van het archief van het Ministerie van Oorlog: Stamboeken van Onderofficieren en Minderen van de Landmacht, 1813-1924

- https://www.mpaginae.nl/At/1843wijkkaart.htm

- Noord-Brabander 31 augustus 1831

- Nederlandsche Staatscourant 27 augustus 1831

- Rotterdamse Courant 30 augustus 1831

- Leeuwarder Courant 30-augustus 1831

- Overijsselsche Courant 14 januari 1831

- https://www.kvbk.nl/sites/default/files/bestanden/uitgaven/1981/1981-0337-01-0092.PDF

- https://www.onderscheidingen.nl/nl/medailles/herinnering/metkruis.html

- Bredasche courant 30 augustus 1832

- Utrechtse Courant 9 maart 1832

- Minuut-akten 1829, archiefnummer 26, Notarieel archief - Tresoar, inventarisnummer 075023, aktenummer 00125 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1829

- Lidmatenregister Herv. Gemeente Leeuwarden, archiefnummer 28, Collectie doop-, trouw-, lidmaten- begraafboeken - Tresoar, inventarisnummer 1009 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1805-1855

- Geboorteregister 1835, archiefnummer 1002, Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941 - Historisch Centrum Leeuwarden, inventarisnummer 3384, aktenummer 0121 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1835

- Militieregisters, archiefnummer 11, Provinciaal bestuur van Friesland 1813-1922 - Tresoar, inventarisnummer 9565 Periode: 1882

- Overlijdensregister 1877, archiefnummer 1002, Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941 - Historisch Centrum Leeuwarden, inventarisnummer 3763, aktenummer 0587 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1877

- https://www.organumfrisicum.frl/p/Orgelkranten/2016/Friese%20Orgelkrant%202016.pdf

- Minuut-akten 1826, archiefnummer 26, Notarieel archief - Tresoar, inventarisnummer 075020, aktenummer 00058 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1826

- 1 januari 1811 | Besluiten Leeuwarden 1811-1850 (Repertorium de Roos) | pagina 136

- https://www.stamboomhardeman.nl/dagb10dv.htm

Nicolaas Amiabel:

- Huwelijksregister 1838, archiefnummer 1002, Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941 - Historisch Centrum Leeuwarden, inventarisnummer 3563C, aktenummer 0155 Gemeente: Leeuwarden Periode: 1838

- Documenttype Militairen Erfgoedinstelling Nationaal Archief Plaats instelling Den Haag Collectiegebied Zuid-Holland Archief NL-HaNA 2.13.09 Registratienummer 569 Aktenummer 174 Registratiedatum 1830 Akteplaats 's-Gravenhage Collectie Stamboeken Onderofficieren en Minderen na 1813 Boek Bataljon Vrijwillige Artilleristen - 1830-1831